راهنمای تصویربرداری در ناباروری: از سونوهیسترو تا HSG

ناباروری یکی از دغدغه‌های مهم زوج‌هاست و تشخیص صحیح علت آن نیازمند بررسی‌های دقیق و تصویربرداری‌های تخصصی است. در این مقاله، به شما کمک می‌کنیم تا با روش‌های مختلف تصویربرداری در ناباروری زنان و زوجین آشنا شوید، تفاوت‌های آن‌ها را درک کنید و بهترین انتخاب را با توجه به شرایط خود داشته باشید.

نقش تصویربرداری در بررسی ناباروری

تصویربرداری پزشکی نقش کلیدی در تشخیص علل ناباروری دارد. این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا وضعیت رحم، لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و بافت‌های اطراف را به‌طور دقیق بررسی کند. بدون تصویربرداری، بسیاری از مشکلات مانند چسبندگی رحم، فیبروم، پولیپ یا انسداد لوله‌ها ممکن است نادیده گرفته شوند.

روش‌های تصویربرداری معمول در ناباروری شامل:

• سونوهیستروگرافی (SHG / سونوهیسترو)

• عکس رنگی رحم (HSG)

• سونوگرافی واژینال (TVS)

• سونوگرافی تخمدان‌ها و رحم

• روش‌های تکمیلی در شرایط خاص

این روش‌ها به طور جداگانه و گاهی ترکیبی استفاده می‌شوند تا تصویر کامل و دقیقی از وضعیت باروری ارائه دهند.

سونوگرافی واژینال (TVS)

سونوگرافی واژینال یکی از ابتدایی‌ترین و موثرترین روش‌ها در بررسی ناباروری زنان است. در این روش، با استفاده از امواج صوتی، تصاویر دقیق از رحم، تخمدان‌ها و بافت‌های اطراف تهیه می‌شود.

مزایا:

• بدون درد و بدون نیاز به تزریق ماده حاجب

• تصویربرداری دقیق از تخمدان‌ها، فولیکول‌ها و ضخامت اندومتر

• شناسایی مشکلاتی مانند کیست‌ها، فیبروم‌ها و پولیپ‌ها

آمادگی قبل از انجام:

• مثانه نیمه‌پر داشته باشید

• شلوار راحت بپوشید

• در صورت داشتن سوال، قبل از شروع با پزشک مشورت کنید

سونوگرافی واژینال پایه‌ای است که قبل از انجام SHG یا HSG معمولاً انجام می‌شود تا پزشک دید کافی از وضعیت داخلی رحم داشته باشد.

سونوهیستروگرافی (SHG / سونوهیسترو)

سونوهیستروگرافی، یا همان سونوهیسترو، یکی از روش‌های مدرن و دقیق برای بررسی حفره رحم است. در این روش، پس از وارد کردن پروب سونوگرافی، مقدار کمی محلول نمکی (سالین) وارد رحم می‌شود تا تصاویر دقیق‌تر و واضح‌تری از داخل رحم به دست آید.

موارد استفاده:

• بررسی چسبندگی رحم (سندرم آشرمن)

• تشخیص پولیپ و فیبروم‌های کوچک

• ارزیابی ضخامت و شکل اندومتر

• آماده‌سازی قبل از IVF

مزایا:

• بدون تابش اشعه

• درد کم و معمولاً قابل تحمل

• دقت بالا در تشخیص مشکلات داخلی رحم

آمادگی قبل از انجام:

• بهتر است بعد از پایان خونریزی قاعدگی انجام شود (روز ۵ تا ۱۰ سیکل)

• مثانه خالی داشته باشید

• در صورت مصرف دارو یا بیماری خاص، به پزشک اطلاع دهید

عکس رنگی رحم (HSG)

HSG یا هیستروسالپنگوگرافی، یک روش تصویربرداری با اشعه X است که لوله‌های فالوپ و حفره رحم را بررسی می‌کند. در این روش، ماده حاجب مخصوص وارد رحم می‌شود و با کمک اشعه X، مسیر لوله‌ها و شکل رحم بررسی می‌شود.

موارد استفاده:

• تشخیص انسداد لوله‌های فالوپ

• بررسی شکل و ساختار رحم

• شناسایی مشکلاتی که مانع بارداری می‌شوند

مزایا و معایب:

نکته: گاهی HSG باعث تحریک تخمک‌گذاری و افزایش شانس بارداری در همان سیکل می‌شود، اما هدف اصلی آن تشخیص انسداد لوله‌هاست.

مقایسه SHG و HSG

جدول سریع مقایسه:

تصویربرداری در بیماری‌های مؤثر بر ناباروری

PCOS (سندرم تخمدان پلی‌کیستیک):
سونوگرافی تخمدان‌ها برای بررسی فولیکول‌ها و ضخامت اندومتر ضروری است.

فیبروم و پولیپ رحم:
SHG بهترین روش برای شناسایی این توده‌هاست.

چسبندگی رحم (سندرم آشرمن):
SHG و گاهی HSG می‌توانند محل و شدت چسبندگی‌ها را نشان دهند.

اندومتریوز:
سونوگرافی واژینال و MRI در موارد پیچیده کمک‌کننده است.

نقش تصویربرداری در ناباروری مردان

اگرچه تمرکز اصلی تصویربرداری در ناباروری روی زنان است، در برخی موارد بررسی مردان نیز لازم است:

• سونوگرافی اسکروتوم (بیضه‌ها و اپیدیدیم) برای بررسی انسداد یا واریس بیضه

• Doppler برای بررسی جریان خون بیضه

• ارزیابی اندازه و شکل بیضه‌ها که می‌تواند بر کیفیت اسپرم اثرگذار باشد

این روش‌ها به صورت تکمیلی و کمتر رایج نسبت به روش‌های زنان استفاده می‌شوند، ولی در تشخیص علل ناباروری زوجین اهمیت دارند.

بهترین روش تصویربرداری برای هر بیمار

• مشکل داخلی رحم: SHG

• مشکل لوله‌ها یا بررسی انسداد: HSG

• بررسی تخمدان‌ها و فولیکول‌ها: سونوگرافی واژینال

• بررسی مشکلات پیچیده یا چندگانه: ترکیبی از روش‌ها تحت نظر پزشک متخصص

مزیت‌های انجام تصویربرداری در مرکز دکتر مهرشاد جمالی

مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر مهرشاد جمالی در تهران با تجربه بالای کادر پزشکی و تجهیزات مدرن، خدمات تصویربرداری ناباروری را با مزایای زیر ارائه می‌دهد:

• انجام سونوهیسترو، HSG و سونوگرافی واژینال با دقت بالا و تصاویر HD

• بدون محدودیت وزن و مناسب بیماران پس از جراحی چاقی (اسلیو و بای‌پس)

• پروتکل بدون درد و راحت برای بیمار

• وقت‌دهی سریع و پاسخدهی آنلاین

• محیط تمیز و امن مخصوص خانم‌ها

• قرارداد و انجام خدمات با بیمه های تکمیلی 

تجربه بیماران نشان می‌دهد انجام این خدمات در محیط آرام و با تجهیزات پیشرفته، اضطراب و استرس آن‌ها را به حداقل می‌رساند.

هزینه‌ها و نکات اجرایی

• هزینه‌ها معمولاً بسته به نوع روش و پیچیدگی مورد ارزیابی متفاوت است.

• بیماران قبل از انجام تصویربرداری توسط پزشک مشاوره می‌شوند تا مناسب‌ترین روش انتخاب شود.

• انجام SHG و HSG معمولاً بدون نیاز به بستری و در همان روز انجام می‌شود.

سوالات پرتکرار بیماران (FAQ)

۱. آیا انجام HSG دردناک است؟
معمولاً درد متوسط دارد، اما در مرکز ما با پروتکل بدون درد انجام می‌شود.

۲. آیا سونوهیسترو خطر دارد؟
خطرات بسیار کم و نادر هستند و روش کاملاً ایمن است.

۳. آیا تصویربرداری باعث بارداری می‌شود؟
HSG گاهی شانس بارداری را افزایش می‌دهد؛ SHG خیر، اما هر دو تشخیص دقیق علت ناباروری را می‌دهند.

۴. چه زمانی بهترین زمان برای انجام SHG است؟
روز ۵ تا ۱۰ سیکل قاعدگی بعد از پایان خونریزی.

۵. آیا مردان هم نیاز به تصویربرداری دارند؟
در صورت وجود مشکلات خاص یا ناباروری ناشناخته، سونوگرافی بیضه و Doppler توصیه می‌شود.

تصویربرداری دقیق و به‌موقع، نقش حیاتی در تشخیص علل ناباروری دارد. انتخاب روش مناسب مانند سونوهیسترو، HSG یا سونوگرافی واژینال بر اساس مشکل فردی و توصیه پزشک انجام می‌شود. انجام این روش‌ها در مرکز مجهز و حرفه‌ای، باعث کاهش استرس، افزایش دقت و بهبود تجربه بیمار می‌شود.

اطلاعات تماس و نوبت‌دهی

• آدرس: تهران - بلوار کریم خان - خیابان ایرانشهر - خیابان جعفرشهری نبش سپهبد قرنی - مرکز سونوگرافی و رادیولوژی دکتر مهرشاد جمالی (بیمارستان آپادانا)

• تماس: 09332468052 - 02188823840

• ساعات کاری: همه‌روزه از ۸ صبح تا ۸ شب

• با شرکت در نظر سنجی از تخفیف های لحظه ای برخوردار شوید !