سونوگرافی رحم و تخمدان: راهنمای جامع تصویربرداری پزشکی زنان

سونوگرافی رحم و تخمدان یکی از روش‌های مهم تصویربرداری پزشکی است که برای بررسی سلامت دستگاه تناسلی زنان به کار می‌رود. این روش غیرتهاجمی با استفاده از امواج صوتی، تصاویری دقیق از اندام‌های داخلی مانند رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ فراهم می‌کند. در این مقاله، با جزئیات بیشتری به انواع سونوگرافی، کاربردها، نحوه انجام، تفسیر نتایج، آمادگی قبل از سونوگرافی رحم تخمدان و نکات مرتبط با آن می‌پردازیم.

مطلب مرتبط : سونوگرافی رحم و لوله‌ های فالوپ چگونه انجام می‌شود؟

سونوگرافی رحم و تخمدان چیست؟

سونوگرافی رحم و تخمدان، که به آن سونوگرافی لگن نیز گفته می‌شود، یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری از ساختارهای داخلی دستگاه تناسلی زنانه تولید می‌کند. این تصاویر به پزشکان کمک می‌کنند تا مشکلاتی مانند توده‌ها، کیست‌ها، ناهنجاری‌های ساختاری و سایر اختلالات را تشخیص دهند.

انواع سونوگرافی رحم و تخمدان

سونوگرافی رحم و تخمدان به دو روش اصلی انجام می‌شود:

۱. سونوگرافی شکمی (ترانس‌ابدومینال)

در این روش، مبدل سونوگرافی روی پوست شکم قرار داده می‌شود. پزشک از ژل مخصوصی استفاده می‌کند که امواج صوتی را بهتر منتقل کند و کیفیت تصویر افزایش یابد. این نوع سونوگرافی برای بررسی کلی لگن و اندام‌های داخلی استفاده می‌شود و معمولاً به بیمار توصیه می‌شود که مثانه خود را پر نگه دارد تا تصاویر واضح‌تری به دست آید.

۲. سونوگرافی واژینال (ترانس‌واژینال)

در این روش، مبدل سونوگرافی به آرامی داخل واژن قرار داده می‌شود. این نوع سونوگرافی تصاویر دقیق‌تری از رحم و تخمدان‌ها ارائه می‌دهد و معمولاً برای بررسی مشکلاتی مانند ناباروری، خونریزی‌های غیرطبیعی و ناهنجاری‌های رحمی استفاده می‌شود. بیمار باید مثانه خود را خالی کند تا کیفیت تصاویر بهتر شود.

کاربردهای سونوگرافی رحم و تخمدان

سونوگرافی رحم و تخمدان در موارد متعددی کاربرد دارد، از جمله:

• تشخیص کیست‌ها و توده‌های تخمدانی: این روش برای شناسایی کیست‌های ساده یا پیچیده، تومورها و سایر ناهنجاری‌های تخمدان مفید است.

• بررسی فیبروم‌های رحمی: فیبروم‌ها توده‌های غیرسرطانی در دیواره رحم هستند که می‌توانند باعث خونریزی غیرطبیعی و درد شوند.

• ارزیابی مشکلات قاعدگی: سونوگرافی به تشخیص علل خونریزی‌های غیرطبیعی یا قاعدگی‌های نامنظم کمک می‌کند.

• بررسی علل ناباروری: پزشکان از این روش برای بررسی ساختار رحم و تخمدان‌ها و شناسایی موانع احتمالی در باروری استفاده می‌کنند.

• پایش بارداری: برای تأیید بارداری، تعیین سن جنین و بررسی سلامت آن، سونوگرافی کاربرد گسترده‌ای دارد.

• تشخیص بارداری خارج رحمی: این روش برای شناسایی مواردی که تخمک بارور شده خارج از رحم لانه‌گزینی کرده است، ضروری است.

• ارزیابی ضخامت دیواره رحم: این ویژگی در برخی بیماری‌های رحمی مانند هایپرپلازی اندومتر اهمیت دارد.

نحوه انجام سونوگرافی رحم و تخمدان (آمادگی های سونوگرافی رحم و تخمدان)

آمادگی قبل از سونوگرافی

• سونوگرافی شکمی: معمولاً به بیمار توصیه می‌شود که مقدار زیادی آب بنوشد و مثانه خود را پر نگه دارد تا تصاویر واضح‌تر باشند.

• سونوگرافی واژینال: بیمار باید مثانه خود را خالی کند تا تصاویر دقیق‌تری به دست آید.

مراحل انجام سونوگرافی

1. بیمار روی تخت مخصوص دراز می‌کشد.

2. تکنسین یا پزشک از ژل مخصوصی روی شکم یا مبدل واژینال استفاده می‌کند.

3. مبدل بر روی پوست شکم حرکت داده می‌شود (در روش شکمی) یا به داخل واژن وارد می‌شود (در روش واژینال).

4. امواج صوتی تصاویر را روی مانیتور نشان می‌دهند و پزشک آن‌ها را بررسی می‌کند.

تفسیر نتایج سونوگرافی رحم و تخمدان

نتایج سونوگرافی معمولاً توسط پزشک رادیولوژیست یا متخصص زنان تفسیر می‌شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی مانند MRI یا آزمایش خون را برای تشخیص دقیق‌تر پیشنهاد دهد.

مطلب پیشنهادی :

•  تفسیر نتایج سونوگرافی و رادیولوژی 

• تصویربرداری رنگی رحم (هیستروسالپنگوگرافی) با بیهوشی

مزایای سونوگرافی رحم و تخمدان

• غیرتهاجمی بودن: بدون نیاز به جراحی یا برش انجام می‌شود.

• بدون درد بودن: بیمار در حین انجام سونوگرافی دردی احساس نمی‌کند.

• عدم استفاده از اشعه: برخلاف روش‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی، سونوگرافی از امواج صوتی استفاده می‌کند و هیچ‌گونه اشعه‌ای در کار نیست.

• دقت بالا: این روش تصاویر دقیقی از اندام‌های داخلی ارائه می‌دهد که به تشخیص صحیح کمک می‌کند.

نکات مهم پس از سونوگرافی رحم و تخمدان

پس از انجام سونوگرافی، بیمار می‌تواند بلافاصله به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. اگر نتایج غیرعادی باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی را پیشنهاد دهد.

سونوگرافی رحم و تخمدان یکی از مؤثرترین روش‌های تصویربرداری برای بررسی سلامت دستگاه تناسلی زنان است. این روش به دلیل غیرتهاجمی بودن، دقت بالا و عدم استفاده از اشعه، یکی از اولین انتخاب‌ها در ارزیابی مشکلات زنان محسوب می‌شود. در صورت تجربه هرگونه علائم غیرطبیعی یا به‌عنوان بخشی از معاینات دوره‌ای، بهتر است با پزشک خود در مورد نیاز به انجام سونوگرافی مشورت کنید.

 

بهترین مرکز سونوگرافی و رادیولوژی در مرکز شهر تهران 

مرکز دکتر جمالی در محدوده ایرانشهر و میدان هفت تیر با ارائه خدمات تخصصی تصویربرداری، یکی از بهترین گزینه‌ها برای شماست. این مرکز با استفاده از تجهیزات پیشرفته و کادر حرفه‌ای آماده ارائه خدمات زیر است:

• سونوگرافی شکم، لگن و بارداری
• رادیولوژی ساده و پیشرفته
• تصویربرداری با مواد حاجب 

آدرس: تهران - بلوار کریم خان- خیابان ایرانشهر- خیابان جعفرشهری نبش سپهبد قرنی- بیمارستان آپادانا

تلفن:  09332468052 - 02188823840